SON DAKİKA

Özgürlük, eşitlik, adalet…

İnsan hakları siyasal sistemlerin demokrasiye doğru evrildiği dönemde ortaya çıkmış ve insanın sahip olduğu hakları tanımlamak için kullanılan doğal haklar öğretisinin bir uzantısı olarak günümüze kadar gelmiştir.

Günümüzde insan haklarına dayalı bir devletin tercih edilebilir bir siyasal sisteme sahip olduğu düşünülmekte ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesi için çaba harcanması gerektiği sürekli tekrarlanmaktadır.  Geçmişten beri hak kavramı özgürlük, eşitlik, adalet gibi kavramlarla birlikte anılmıştır. Bu haklar birden ortaya çıkan haklar olmayıp tarihsel süreç içerisinde meydana gelen değişimlerden etkilenmiştir. Bir vatandaş olarak haklarımızdan ne kadar haberdarız ne kadarını biliyoruz. Tabii Hammurabi  Kanunları’nı, insan hakları yazılı belgeleri bilmeniz gerektiğinden bahsetmiyorum. En azından kendi hakkımızı savunmak adına hangi haklara sahip olduğumuzdan bilinmesi gerekmektedir. Çünkü sessiz kalmak temel insan haklarının en büyük düşmanıdır. 

İnsanın en temel hakkının yaşama hakkı olduğu, geri kalan tüm haklarının bu temele dayandığı, yaşamın da insana doğaca verildiği doğru bir görüştür. Ancak buradan, insanın yaşama hakkının temellendirilmesinin doğaya dayandırılması çıkarımı yanlıştır. Çünkü öyle olsaydı, bitki ve hayvana da yaşamı doğa verdiğine göre, aynı gerekçeyle, onların da yaşama hakkına sahip olacağı gibi saçma bir sonuca varılırdı. Günümüzde, gerçi henüz (!) ‘bitki hakları’ndan değil, ama ‘hayvan hakları’ndan söz edilebilir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2019'un Mayıs ayında kamuoyuna açıkladığı "Yargı reformu strateji planı" sonrasında ikinci önemli yargı reformu paketini "İnsan Hakları Eylem Planı" açıklamasını yaptı. Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan yeni reformlar ve dönüşümlerin insanların beklentilerini karşılaması ve memnun etmesi yönündedir. Hukuki alanda reformların hazırlanması eksiklerin giderilmesi ihtiyaç duyulduğu içindir. Kapsamlı bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkan eylem planının hepsinden bahsedemesek de sıralayabiliriz.

Eylem planında çocuk mahkemelerine ilişkin yeni düzenlemelerin yanı sıra, kadına karşı şiddet suçlarının kapsamının genişletileceği ve cezaların artırılacağına ilişkin hedefler de yer aldı.  Geç gelen bir karar da olsa kadınların yaşamış olduğu mağduriyeti ve şiddete karşı yaptırım uygulanmalı ki kişi kendi dalaletini sağlamak adına kadına, ne şiddet ne de infaz yapabilsin. Şiddet mağduru kadınların hak arama yollarını etkin bir şekilde kullanabilmeleri için avukat görevlendirilmesi imkânı getirilecekti. Tehdit altındaki kadınların daha etkin korunmasını sağlamak için önleyici ve koruyucu kapasite artırılacaktır. Alınan tedbirlerin uygulamaya geçilmesini gelişen süreç içerisinde hep beraber yaşayarak göreceğiz.   

Çocukların ve suç mağduriyet yaşamaması için adli görüşme odaları ve çocuk izlem merkezleri ülke genelinde yaygınlaştırılacak ve bu yerlerin etkinliğinin artırılmasına yönelik mevzuat düzenlemesi yapılacak. Hassasiyetle yaklaşılması gereken konu, çocuk mahkemelerin de yaşanan travmaların aza indirgenmesi için uzman rehberler eşliğinde yapılmasıdır.

Hâkim ve savcılara ise sık sık yer değiştirmelerinin önlenmesi amacıyla "coğrafi teminat" getirilecek, hâkimlik teminatı arttırılacak. Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık" amacı doğrultusunda, idareye yapılan başvuruların yanıtlanma süresi 60 günden 30 güne düşürülecek. Adli sürecin kısaltılması ile yargı bağımsızlığını güçlendirmek adına yapılan olumlu bir adımdır. 

Hangi dine mensup olsa da ibadet edecekleri mekânlar tahsis edilecek. Kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrenciler, kendi dini bayramlarında izinli sayılacak. Ayrımcılık ve nefret suçlarıyla etkin mücadele için Türk Ceza Kanunu'nda yeni bir düzenleme yapılacak. Kamu kuruluşlarında ve özel sektörde çalışanların en büyük sıkıntısı ibadetlerini yerine getirememesi idi. Bir yandan baskılayıcı ve inanç özgürlüğü olmaması diğer yönü ise ibadet edecekleri mekânların bulunmaması en büyük eksiklerden birisi idi. İnanç özgürlüğü adına atılan adım geriden de gelmiş olsa eksikleri kapatmak adına güzel bir yaklaşım olduğudur.

Milletimizin başı sağ olsun

Bingöl'den Tatvan'a gitmekte olan askeri helikopterin Bitlis'te elim bir kazaya uğrayarak düşmesi sonucu 11 vatan evladımız şehit oldu. Kahraman şehitlerimize Allah'tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Kederli ailelerinin ve aziz milletimizin başı sağ olsun.