Düşünsenize yıllarca dirsek çürütmüş bur meslek sahibi olmuşsunuz lakin karşılığı yok! Yahut evladınıza cebinizdeki son kuruşa kadar bir gelecek bir meslek sahibi olsun diye harcamışsınız ama boynu bükük duruyor…

Atanamayan öğretmen sorununun temelinde, öğretmen ihtiyacının karşılanamaması yatıyor. Türkiye'de her yıl binlerce öğretmen mezun oluyor. Ancak bu adayların tamamına iş imkânı sağlanamıyor. Bu durum, öğretmen adaylarının büyük bir bölümünün işsiz kalmasına ya da başka mesleklere yönelmesine neden oluyor.

* * * 

Atanamayan öğretmen sorununun bir diğer nedeni ise, mülakat sisteminin adil olmaması. Daha doğrusu mülakat sistemi diye bir sistemin var olması.

Mülakatlarda, adayların sınav puanları yerine, mülakat komisyonunun sübjektif değerlendirmeleri ön plana çıkmaktadır. Bu durum, bazı adayların haksızlığa uğramasına neden oluyor. Atanamayan öğretmen sorunu, eğitim sisteminin temelini sarsıyor. Öğretmen ihtiyacının karşılanamaması, eğitim kalitesinin düşmesine neden oluyor. Bu durum, öğrencilerin öğrenme sürecini olumsuz etkiliyor.

Atanamayan öğretmen sorununun çözümü için, öncelikle öğretmen ihtiyacının karşılanmasına yönelik çalışmalar yapılmalı ama gel gör ki; her yıl kısıtlı sayıda atama sorunu çözemiyor. 

Atanamayan öğretmen sorununun çözümü için, mülakat sisteminin ya tümden kaldırılması ya da adil hale getirilmesi gerekiyor. Mülakatlarda, adayların sınav puanları daha fazla dikkate alınmalı ve mülakat komisyonunun sübjektif değerlendirmeleri ön plana çıkarılmamalıdır. Bu durum, bazı adayların haksızlığa uğramasına neden oluyor. Tümden kaldırılmıyorsa bile mülakat komisyonlarının daha objektif olması için, eğitim ve deneyim konusunda liyakat sahibi kişilerden oluşturulması gerekir. Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı Talip Geylan konuyla ilgili “Eğitim fakültesini başarıyla bitirip, KPSS'de yüksek puan alarak on binlerce aday arasından sıyrılan öğretmen adayının son düzlükte 'Mülakatla elemenin' bilimsel, mantıki ve vicdani hiçbir boyutunun izahı olmayacağını” söylüyor ve ekliyor, “Mülakatın olduğu yerde adalet olmaz. Mülakat adaletin katilidir. Mülakat ehliyeti öldürür. Mülakat liyakati katleder”

* * *

Mülakat nasıl uygulanıyordu?

Mevcut uygulamada kadrolu öğretmen olarak atanmak isteyen adaylar önce KPSS'ye giriyor. KPSS genel kültür genel yetenek bölümündeki soruların puan hesaplamasına etkisi bazı dallarda yüzde 30, bazı dallarda yüzde 60. Türkçe öğretmenliği, matematik öğretmenliği, fen bilimleri öğretmenliği gibi alan sınavı olan branşlarda KPSS genel kültür genel yetenek bölümünün etkisi yüzde 30, alan sınavı olmayanlar resim öğretmenliği, müzik öğretmenliği, felsefe öğretmenliği gibi branşlarda ise yüzde 60.

Adayların daha sonra girdiği KPSS eğitim bilimleri sınavının puan hesaplamasına etkisi alan sınavı olan branşlarda yüzde 20, alan sınavı olmayanlar branşlarda yüzde 40. Alan sınavı yapılan branşlarda KPSS alan bilgisi bölümünün KPSS puan hesaplamasındaki etkisi ise yüzde 50. Adaylar KPSS sonucuna göre mülakata davet ediliyor ve mülakatta genel olarak KPSS puanı küsurata göre ya 1 puan aşağı ya da bir puan yukarı yuvarlanıyordu. Ancak bazı "sakıncalı" adaylar için mülakat süreci adeta örtük bir "güvenlik soruşturması" işlevi görmekteydi. Örneğin KPSS'den 90 alan bir adaya mülakatta çok düşük puan verilerek atama dışı bırakılabiliyordu. Kısacası mevcut uygulamada öğretmen atamalarındaki esas kriter adayın KPSS puanıydı.

Yeni uygulamada atama puanı nasıl hesaplanacak?

Bakanın açıklamasına göre, yeni uygulamada KPSS puanı öğretmenliğe girişte sadece yüzde 50 oranında dikkate alınacak. Örneğin bir kişi KPSS'den 90 alırsa atama puanları hesaplanırken bunun yüzde 50'si hesaplanacak yani KPSS puanının atamaya esas puana etkisi 45 olacak. Sonra bu kişi mülakata girecek. Mülakat puanı da atama puanına yüzde 50 oranında eklenecek. Diyelim ki bu aday mülakattan da 50 aldı (verildi!), sonra bunun yüzde 50'si yani 25 puan atama puanına eklenecek. KPSS ve mülakat puanlarının toplamı (45+25=70) kişinin atamaya esas puanı olacak. Aday şayet topladığı 70 puanla belirlenen kontenjan içinde yer almayı başarırsa ataması gerçekleşecek. Handikap KPSS'ye daha az çalışıp düşük puan alan biri mülakattan daha yüksek puan alırsa diğer adayın önüne geçerek atanmış olacak. Bu durum tepki çekiyor ve hiç ama hiç adil değil!