SON DAKİKA

Lübnan krizi

Bu ayın başında Erdoğan ve Lübnan Başbakanı Necib Mikati, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yaptıkları görüşme sonucunda Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün olduğu gibi bugün ve yarın da kara gün dostu olarak Lübnan'ın yanında durmaya devam edeceğini söyledi.

Lübnan’da Yerel para birimi enflasyon oranlarını üç haneli rakamlarla yaşıyor ve Lübnan'ın GSYİH'si yüzde 37'ye düştü. Bu durum, genellikle çatışmalar veya savaşlarla ilişkilendiriliyor. O büyük patlamayı hatırlarsınız. Lübnan’da, Ekonomik istikrarsızlık, sıradan insanların geçim kaynakları üzerinde ciddi etkiler yaratmaya devam ediyor. Yakıt ve ilaç da dahil olmak üzere temel ihtiyaç maddelerinin kıtlığı ve bankalardan para çekme ve özellikle döviz transferlerine getirilen kısıtlamalar, bir zamanlar orta sınıf olan Lübnanlıların çaresizliğini artırdı. 

Lübnan için hesapları değişik olan yabancı ülkeler tarafından kasıtlı yapılan depresyonunun ölçeği ve kapsamı, Lübnan'ın iç savaş sonrası politik ekonomisinin temel direklerinin parçalanmasına yol açıyor. Bu, en temel kamu hizmetlerinin çöküşüyle kendini gösteriyor; kalıcı ve zayıflatıcı iç siyasi anlaşmazlık ve kitlesel beyin göçüne neden olan bu durum artık dayanılacak gibi değil.  Bu arada, bu model altında hiçbir zaman iyi hizmet verilmeyen yoksullar ve orta sınıf, bu saçma krizin asıl yükünü taşıyor. 

1850'lerden bu yana dünya çapında ilk ona giren, muhtemelen en şiddetli üç ekonomik çöküşten biri Lübnan’da oldu. Ülkenin, reform vaatleri karşılığında büyük sermaye girişleri ve uluslararası desteğe dayanan savaş sonrası ekonomik kalkınma modeli günümüzde iflas etti. Buna ek olarak, çöküş, son derece istikrarsız bir jeopolitik ortamda meydana geliyor ve bu, korkunç krizin ele alınmasının ciddiyeti durumu daha da acil hale getiriyor. Bu ufacık ülke üzerinde çok büyük oyunlar oynanıyor. Cumhurbaşkanımızın sahip çıkması durumu biraz farklı bir ortama taşıyor. Hoş şu sıralarda bizim de ekonomimiz pek müsait değil. Ama bazı sektörlerde karşılıklı bir alış veriş olacak. Lübnan krizinin benzeri görülmemiş ve karmaşık doğası, ekonomiyi istikrara kavuşturmak, köklü sorunları ele almak ve sürdürülebilir ve güçlü büyüme için zemin hazırlamak için kapsamlı bir sosyal, ekonomik ve finansal reform programı gerektiriyor.

Gerekli reform alanları üzerinde ortak çalışma yapmak için anlaşmaya varıldı ama, bunları somut politikalara dönüştürmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. Daima Lübnan devletinin yanında olacağız. Mevlüt Çavuşoğlu geçenlerde Beyrut’ta yaptığı bir konuşmada, 13. yüzyıl mistik şairi Mevlana Rumi'nin ünlü bir sözünü aktardı: "Umutsuzluktan sonra umut, karanlıktan sonra nice güneşler vardır."

“Lübnan krizinin benzeri görülmemiş ve karmaşık doğası, ekonomiyi istikrara kavuşturmak, köklü sorunları ele almak ve sürdürülebilir ve güçlü büyüme için zemin hazırlamak için kapsamlı bir ekonomik ve finansal reform programı gerektiriyor. Aynı zamanda, ekonomiyi tersine çevirmeye ve güveni yeniden inşa etmeye başlamak için güçlü ön eylemler gerekli Lübnan’da. Salgın şartlarına rağmen Lübnan'la olan ticaret hacmimiz 1,8 milyar dolar düzeyine ulaştı. Turizm alanında daha fazla iş birliğine de açığız. Türk Hava Yolları, Lübnan'a daha fazla turist gelmesini teşvik amacıyla 2022 yılının ilk 5 aylık dönemi için Beyrut varışlı tüm uçuşlarında yüzde 20 indirim yaptı. 

Bir zamanların Ortadoğu'nun Paris’i olarak adlandırılan Lübnan ve IMF de kurtuluş için bir reçete hazırladı.

• Borcun sürdürülebilirliğini sağlayan ama aynı zamanda sosyal harcamalara ve yeniden yapılanma çabalarına yatırım yapmak için alan sağlayan mali reformlar yapmak,

• Güveni güçlendirmek ve toparlanmayı desteklemek için finans sektörünün yeniden yapılandırılmasını sağlamak,

• Kamuya ait işletmelerin ve özellikle enerji sektörünün kamu kaynaklarını tüketmeden daha iyi hizmetler sunacak şekilde reforme edilmesi için bir dizi çalışmalar ve yatırımlar yapmak, en önemlisi de 

• Güvenilir bir para ve döviz kuru sistemi oluşturmak için çalışılacak. 

Hemen başlamak için Lübnan da, 2022 acil durum bütçesi oluşturulacak ve finansman kısıtlamalarını göz önünde bulundurarak, korkunç mali durumu ele almaya başlamak ilk iş olacak. Yani demem o ki, biz kendi derdimizle uğraşırken dünyanın değişik yerlerinde bizi ilgilendirmiyormuş gibi görünen birçok olay oluyor. Bu durum bizim ekonomimizi de derinden etkiliyor. Dünya tiyatrosunda bizim de rolümüzün varlığını göstermek bile sırtımıza büyük yükler ekliyor. Umarım en kısa zamanda düzeliriz.