Tekstil sektöründeki arkadaşlarım içinde olduğumuz yılın beş altı ayının çok iyi geçtiğini ve şu günlerde ise büyük düşüş yaşadıklarını söylüyorlar. Onlar önümüzdeki yılın daha zorlu geçeceğiniz bize anlatıyor. Ben de bazı yabancı dergiler ve araştırmalarında ülkemizi ilgilendiren konular var mı diye araştırıyorum. Buradan şimdilik çıkardığım sonuç, ihraç yaptığımız birçok ülke kendi derdine düşmüş vaziyette. 

Son olarak, Fitch Solutions tarafından yapılan bir analiz elime geçti. Küresel pazarlarda ve makroekonomik ortamlarda veriler, anlayışlı araştırmalar ve analizlerle daha iyi bilgilendirilmiş kredi riski ve strateji kararları almak için araştırmalar, anketler yapan bir kurum. Ülkemiz için de bir analiz yayınladılar. Bu analizde, gelecek yıl yapılacak seçimlerin etken rol oynayacağı bilgisi verilmiş. 

Bu şirketin temel görüşü %55,0 olasılıkla, Recep Tayyip Erdoğan'ın Haziran 2023'te cumhurbaşkanı olarak bir dönem daha kazanması, ancak partisinin meclisteki çoğunluğunu kaybetmesidir. 

Ayrıca iki alternatif senaryo da belirlemişler. Yapılan anketlerde bu senaryolardan her biri %22,5 puan almış. Birinde, iktidar partisi çoğunluğunu koruyor, ancak seçim manipülasyonu algısı hükümetin duruşunu baltalıyor. 

Diğer senaryoda, hem başkan hem de partisi kaybediyor ve daha geleneksel ve yatırımcı dostu ekonomi politikaları oluşturmaya çalışan muhalefet liderliğindeki bir hükümet yönetimi ele alıyor. Bana göre zaten üçüncü senaryo yok. Şaka bir yana bir çok yabancı yatırımcı ve bu konuda bilgi veren şirketler şimdiden ülkemizin 100. Yılını nasıl geçireceğini araştırıyor. 

Yabancıların bir beklentisi de seçim yapılıp yapılmayacağı. En azından Haziran 2023’te. Bu belirsizlik siyasi riskleri de artıracak deniliyor. Seçilmiş Piyasalar, Kısa Vadeli Politik Risk Endeksine göre, Türkiye yavaş büyüme dengesine girecek.

Yazdığım ilk senaryoda yani görevdeki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Adaleti Kalkınma Partisi'nin (AKP) parlamento çoğunluğunu kaybettiği 2015'teki genel seçimlerin tekrarlanmasını bekliyor yabancılar. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aynı gün yapılacağı göz önünde bulundurulduğunda, Erdoğan'ın sandıklardan marjinal bir galibiyetle çıkacağını ve Türkiye'yi uzun süreli bir siyasi kargaşaya sürüklememek için bu sonuçları kabul etmek zorunda kalacağını düşünüyorlar. Bir düşünceleri daha, Erdoğan, bu gruplara kabine pozisyonları teklif ederek, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhaliflerinin seçim hilesi iddialarını yatıştıracaktır. Erdoğan'ın dış politika portföyünün kontrolünü elinde tutmaya çalışacağına inanıyorlar, çünkü bu cephedeki pozisyonları çoğunlukla iki partinin de desteğini alıyor olması neden gösteriliyor.

Ancak Erdoğan'ın önemli mevkileri Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) yetkililerine tahsis etmesi halinde, muhalefet iç ekonomi yönetimi konusunda daha büyük bir rol üstlenebilir. Buna karşılık, bu, bazı ekonomik politika ortodoksluğuna dönüşe izin verebilir. Bu konuları okuyunca “insan yahu size ne bizim ülkemizden” diyesi geliyor ama artık bu küresel! Dünyada herkes birbiri ile ortak menfaatleri göz ediyor. 

İkinci senaryoda, Erdoğan'ın ekonomi politikası yönetiminin bir kısmını muhalefete devretmesi ve Türkiye'nin yavaş yavaş politika ortodoksisine dönmesi ve bunun sonucunda büyümenin 2023 yılının ikinci yarısında ve 2024'ün başlarında büyümesinin yavaşlamaya başlayacağına inanıyor Fitch Solutions. 

Bu yapılan araştırmada Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) politika değişikliği sinyali olarak 2023 sonu ve 2024 başında  politika faizlerini artırmasını bekliyorlar. Ancak, Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı olarak kalacağı göz önüne alındığında, Yatırımcıların güveni konusunda yeni atılımlar yapılmalıdır. Türk lirasının seçimleri takip eden altı ay içinde değer kaybını sürdürme olasılığı da vardır. Cari açık kademeli olarak daralacak, ithalat maliyetleri bir dönem daha yüksek kalmaya devam edecek. 

Yabancı finans kuruluşlarının analizlerine göre, küresel sistemde 2023 yılının 2022 yılından daha kötü bir durumda olacağını, ekonomilerin büyüme sorunları çekeceğini buna karşılık enflasyon artışlarını frenlemekle uğraşmak zorunda oldukları için çelişkili önlemler almak zorunda kalacaklarını söylemek mümkündür. Ülkemizde de son açıklamalara göre düşme yolunda olan enflasyonun yine de yüksek bir seviyede kalacağı bekleniyor. Bu durum Türkiye’nin yeterince yabancı yatırımcı çekmesine hatta ihtiyacı kadar dış borçlanma yapmasına engel teşkil ediyor. Türkiye açısından en ciddi sorunlardan birisi de risk priminin yüksekliği. 

Bu yazdığım yazıdaki beklentiler Fitch Solutions tarafından yapılan açıklamadandı. Bakalım beklentiler nasıl sonuçlanacak?