Müzik programları yaparken yılın bestesi ve de yorumcuları için ödül törenleri olurdu ve biz de kendimizce seçmeler yapardık. Ekonomi konulu röportajlar ve yazıları yazıyorum. Ekonominin hali malum… Ne yazsak yaranamıyoruz kimseye. Hani derler ya “Ne İsa’ya ne Musa’ya.” Gerçek ise halkın yaşadığı zorluklara verdiği dirençte... Onca başımıza gelen olayları başka bir ülke yaşasa Pazar karışırdı. Hatta ABD’de buna benzer olayların binde biri oldu, yağmacılar sahneye çıktı. İnsanlar dövizle dalga geçiyorlar. Çocukluğumuzda oynadığımız bir oyun vardı. “Cüce–Deve.” Bir gün Deve bir gün cüce... Neyse artık biraz cüce oldu ve umarım böyle de gider. Ama yine de zamlarla karşılaşıyoruz. 

Medyamızda iklim haberleri bu yıl oldukça fazla konuşuldu. Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’nin Paris anlaşmasına imza atması ile sanki yeşil dünya için yeni dönem başladı. Ben birçok kez bu konuya dikkat çektim. COP26 BM iklim zirvesi ülkemizde gerçek değerini bulamadı. Çünkü biz Cumhurbaşkanımız ile temsil edilmedik o toplantıya. Hatta biraz kırıldık da. 

Tabii ki dünyamızın ısınma seviyeleri, yangınlardan sel baskınlarına kadar yıkıcı aşırı hava olayları baskı oluşturuyor. Yükselen karbon piyasaları, uluslar, bölgeler ve özel sektörden net sıfır taahhütleri ve küresel bir enerji hakkında sert uyarılar gündeme oturdu... 

Biliyorsunuz dünya liderleri, cop 26 zirvesinde bir araya gelerek, net küresel karbon emisyonlarının 2050 yılına kadar sıfıra ulaşması için bir rota belirlemeyi düşündüklerini söyledi. Dünya ülkeleri heyecanlandı. “Yaşasın yeşil çağ gözlerin önüne açılıyor” dediler ama gel gör ki, mayıs ayından bu yana petrol, kömür ve gaz sepetinin fiyatı %95 arttı. Zirveye ev sahipliği yapan İngiltere, kömürle çalışan elektrik santrallerini tekrar açtı, Amerikan petrol fiyatları galon başına arttıkça arttı. Çin ve Hindistan'ı elektrik kesintileri sardı ve Vladimir Putin Avrupa'ya yakıt tedarikinin Rusya'ya bağlı olduğunu hatırlattı. Hadi buyurun bakalım. 

Modern yaşamın bol enerjiye ihtiyacı olduğunu biliyoruz.  Dünya daha temiz bir enerji sistemine geçerken, yenilenebilir kaynaklara yetersiz yatırım ve bazı geçiş fosil yakıtları, artan jeopolitik riskler ve enerji piyasalarında dayanıksız güvenlik tamponları da dahil olmak üzere daha derin sorunları da ortaya çıkardı. Hızlı reformlar olmadan daha fazla enerji krizi ve belki de iklim politikalarına karşı bir halk isyanı olabilir diyor uzmanlar. Yeni yılın korkularından biri hava sıcaklığı olacak. Mesela yaşadığımız bu sene, Kanada'daki Lytton'da rekor sıcaklık, Dubai'deki bir yaz günü ortalamasından daha fazla oldu. 49.6°C... İklim modelleyicileri, ısı dalgasını o kadar olağandışı ilan ettiler ki, ısı dalgalarının fizik kurallarına aykırılığı tartışıldı. Biliyorsunuz, sıcak hava dalgası hiçbir şekilde yılın tek aşırı hava olayı değildi. Diğerlerinin yanı sıra, kuzey Avrupa'daki yıkıcı seller zengin ülkelerin iklim etkilerine karşı hazır olmadığını gösterdi. 

1.200 ton size göre ne anlam ifade ediyor bilmiyorum ama Orca tarafından atmosferden çıkarılan tahmini karbondioksit miktarı. Biliyorsunuz Orca, dünyanın en büyük karbon emici makinesi, Eylül ayı başlarında açıldı. Orca, her yıl 4.000 ton CO2'yi çıkarmak için inşa edildi. Gaz suya püskürtülür ve kristalleştiği İzlanda'nın volkanik ana kayasına pompalanır. İklim modelleri, Paris hedeflerine ulaşmak için yüzyılın ikinci yarısında milyarlarca ton CO2 uzaklaştırmasının gerekli olacağını öne sürüyor. Daha az net olan, yapılan bu masrafı kim karşılayacak. 

Size yine bir yüzde vereyim. % 611. Nedir bu sayının anlamı?  2021 yılında Avrupa’da Doğal gaz fiyatlarının kabaca artışı.

2.4°C ise, hükümetlerin COP26'da verdikleri tüm sözleri yerine getirmesi durumunda 2022 için öngörülen sanayi öncesi sıcaklıkların üzerindeki ısınma miktarı.

Dünya daha temiz bir enerji sistemine geçerken, yenilenebilir kaynaklara yetersiz yatırım yapınca daha derin sorunları da ortaya çıkarmış oldu. Hızlı reformlar olmadan daha fazla enerji krizi olacak.  Belki de bu durum, iklim politikalarına karşı halkları isyana teşvik edecek. Bu yazıyı yazmak için çok dergi ve kitap okudum. Anladığım, bu konulara kafa yoran örgütler ve zenginler, ya dünyaya dost, ya da insanlığa düşman.