ZAYIFLARIN İMPARATORLUKLARI
Yazar: J.C. Sharman Türkçesi: Fahrettin Biçici Vakıfbank Kültür Sanat Yayınları
VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) “Zayıfların İmparatorlukları” isimli kitabı Türkçede ilk kez okurla buluşturuyor. Cambridge Üniversitesi Siyasi Tarih Profesörü Jason Sharman eserinde, iddia edilenin aksine erken modern dönemde Avrupalıların mutlak bir askeri üstünlüklerinin olmadığını tarihi kayıtlar eşliğinde aktarıyor. Türkçe çevirisini Fahrettin Biçici’nin yaptığı kitapta Sharman, Avrupa-dışı büyük imparatorlukların gerilemesinin, Avrupa’da ortaya çıkan bir askeri devrim tezi ile açıklanamayacağını belirtiyor.
Askeri başarıları yok
15’inci yüzyılın sonundan 18’inci yüzyılın sonuna kadar süren Avrupa yayılmacılığı, ilk gerçek küresel sistemleri var etti. Bu nedenle dünya sosyo-siyasal ve ekonomik açıdan dönüşüme uğradı. Dahası, Avrupa, okyanuslardaki varlığını genişletti, bunun nedeni olarak görece üstün askeri güç, daha iyi silahlar ve bunları kullanabilen örgütlenmeler gösterildi… Askeri devrim tezi olarak bilinen bu fikre karşı çıktığını ifade eden Sharman, şöyle söylüyor: “Avrupalıların erken modern dönemde, Batı dışı rakipleri karşısında Avrupa’da bile herhangi kayda değer bir askeri üstünlüğe sahip olduğu görülmemiştir… Genişlemenin öncüleri, devlet orduları ve donanmaları değil, yerel ittifakların çoğaltılmasına bel bağlayan küçük maceraperest gruplar ve imtiyazlı şirketlerdi. Avrupa’nın başarısının asıl sebebi, yerel idarelerin toprak temelli öncelikleriyle çatışmaktan kaçınan deniz stratejisi ve Amerika’da demografik bir felakete yol açan salgın hastalıktı. Aslına bakılırsa, erken modern dönemin büyük fatihleri ve imparatorluk kurucuları, Yakın Doğu’daki Osmanlılardan Güney Asya’daki Babürlüler ve Çin’deki Ming ve Mançu Çinglere kadar Asyalı imparatorluklardı.”