Kamuoyu sürdürülebilirlik kelimesi ile ilk olarak Birleşmiş Milletler bünyesi altında çalışan Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987 yılı içerisinde yayınladığı “Ortak Geleceğimiz” isimli rapor aracılığı ile tanıştı.

Hızlı sanayileşme ve nüfus artışından kaynaklanan sorunlara çözüm üretmek amacıyla yayınlanan rapor, ekonomik gelişim ve küreselleşmenin çevre üzerindeki olumsuz sonuçları hakkında bir uyarı niteliğindeydi. Bu raporun geniş kitlelerce benimsenmesinin ve sürdürülebilirliğin hayata geçmesindeki en büyük etken 1984 yılında ilk defa tespit edilen Antartika üzerindeki insan etkinliği kaynaklı ozon deliği olmuştur.

Sürdürülebilirlik tanımı

Raporda yer alan sürdürülebilirlik tanımı; “İnsanlık; doğanın gelecek nesillerin gereksinimlerine yanıt verme yeteneğini tehlikeye atmadan, günlük ihtiyaçları temin ederek, kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğine sahiptir” şeklinde yapıldı.

Sürdürülebilirlik denildiğinde akla gelen ilk konu çevrenin korunması gelir ancak sürdürülebilirlik kavramı ekolojik, ekonomik ve toplumsal boyutları da bir arada barındıran bütünsel bir yaklaşım olarak tanımlanabilir.

Sürdürülebilirliğin 3 temel bileşeni var. Bu bileşenler; çevre koruma, ekonomik büyüme ve sosyal gelişim. 

Çevre Koruma

Sürdürülebilirlik çevre ve doğada yer alan kaynakların tükenebilir olduğunu ve bu nedenle bu kaynakları akılcı yaklaşımlar ile kullanmaya odaklanır. Ekosistemlerin bütünlüğü ve esnekliği korunur.

Ekonomik Büyüme

Sürdürülebilirlik, çevreye zarar vermeden, toplumları refaha kavuşturacak ekonomik büyümeyi sağlamaya odaklanır. Mal ve hizmet tüketimi artarken, insan refahının yükselmesi hedeflenir.

Sosyal Gelişim

Sürdürülebilirlik, sağlık, hayat ve eğitim kalitesinin tüm toplumlar için tatmin edici bir düzeye ulaşması konusuna da odaklanarak sosyal gelişimi destekler. İnsan ilişkilerinin zenginleştirilmesi güçlendirilmesine ek olarak insanların bireysel ve grup olarak hedeflerine ulaşması sağlanır.

Tüm bu bileşenler bir arada uyum içinde çalıştığında, insan istek ve ihtiyaçlarının şimdi ve gelecekte karşılanabilme potansiyeli artar ve bununla birlikte sürdürülebilir kalkınma sağlanmış olur. Sürdürülebilir kalkınma ilkelerine göre toplum, zaman içinde refahın azalmasına izin vermemelidir.

Teknolojide sürdürülebilirlik

Teknoloji alanında sürdürülebilir olmak, cihazlarınızı uzun süre kullanmaktan geçer. Sürdürülebilir bir direnç için örneğin akıllı telefonunu iki yılda bir değiştirmemek de önemlidir. 

Sürdürülebilir moda

Bilindiği gibi çok fazla tekstil atığı var ve birçok giysi, yıkanırken okyanusa mikroplastik olarak sızan sentetik elyaflardan yapılıyor. Bir tekstil şirketi dayanıklı malzemelerden giysiler yapıyorsa, sürdürülebilir şekilde üretilmiş pamuk kullanıyorsa, değer zincirinde döngüsel ekonomi ilkelerini uyguluyorsa ve daha az toksik kimyasallar kullanıyorsa: çevreye karşı sorumlu olduğunu göstermektedir. 

Ulaşımda sürdürülebilirlik

Tüm sera gazı emisyonlarının yüzde 14’ününnün ulaşımdan geldiğini ve çoğunun büyük ölçüde binek araçlardan kaynaklandığı ortaya çıkmıştır. İnsanların toplu taşıma araçlarını kullanması da daha sürdürülebilir seçenektir. 

Sürdürülebilir tüketim

Sıfır atık hareketi, tıpkı dünyanın doğal olarak yaptığı gibi insanları her türlü kaynağı döngüsel bir şekilde kullanmaya teşvik eden bir yaşam tarzıdır. Bu nedenle, bu felsefenin nihai amacı, kaynakların doğrusal bir yol izlemesini ve okyanuslarda veya çöplüklerde çöp haline gelmesini önlemektir. Bunun için insanlar ihtiyaç duymadıklarını reddetmeli, aldıklarını azaltmalıdır. 

Gıdada sürdürülebilirlik

Ürünlerini toksik pestisit kullanmadan (veya az kullanarak) yetiştirmeye çalışan, bunun yerine organik tarım ve biyomimikri uygulamalarına odaklanan bir şirket kesinlikle daha az kirleticidir. Çalışanlarına adil ücret ödüyorsa ve piyasada hala rekabetçi olmayı başarıyorsa, o şirket insan ve gezegen söz konusu olduğunda sorumlu olmayı başarmış demektir.

İşyerinde sürdürülebilirlik

İş yerleri sürdürülebilir yollarla da organize edilebilir. Örneğin, yeni teknolojilere yatırım yapan, kağıtsız hale gelen veya çalışanlarına geri dönüşüm için koşullar ve eğitim sağlayan şirketler oluşturulabilir, 

Üretimde sürdürülebilirlik

Ekonomik olarak uygunsa, şirket güneş panelleri kurabilir ve operasyonlarını bu enerjiyle çalıştırabilir. Kullanılan hammaddeler, nasıl ve nereden temin edildikleri, ürünlerin eko-tasarım ilkeleri göz önünde bulundurularak tasarlanıp tasarlanmadığı veya dağıtım optimizasyonu da sürdürülebilirlik söz konusu olduğunda iyileştirmeye açık alanlardır.

Kurumsal sosyal sorumluluk

Bir şirketin kurumsal sosyal sorumluluğu (CSR), insan, gezegen kâr konularında değer yaratmak isteyen firmaların politika ve uygulamalarını bütünleştiren bir stratejidir. Bu nedenle, sürdürülebilirlik zihniyetine sahip şirketler, işyerlerine özen göstermenin ve değer zincirleri boyunca çevre dostu olmaya çalışmanın yanı sıra cinsiyet eşitliği, işyerinde mutluluk veya faaliyetlerinden etkilenen topluluklarla ilgilenme gibi sosyal konularla da ilgilenir.

Sürdürülebilir şehir

Sürdürülebilir şehirler, güçlü sosyal, ekonomik ve çevresel performansa sahip şehirler olarak değerlendirilebilir. Hava kirliliği, toplu taşımanın mevcudiyeti, eğitimli ve çalışan insan sayısı, yeşil alan yüzdesi, enerji tüketimi veya içme suyuna erişim söz konusu olduğunda iyi puanlar alırlar.

Sürdürülebilir atık yönetimi

Endüstriyel atıklarına gereken özeni gösteren ve onu yakındaki bir nehre veya araziye bertaraf etmeyen bir fabrika sürdürülebilir bir şekilde hareket ediyor anlamına gelmektedir.

Aynı zamanda, daha az kirletici ambalaj alternatifleri arayan şirketler de takip edilmesi gereken iyi sürdürülebilirlik modelleridir. Plastikler karaları ve denizleri kirlettiğinden ve ekosistemlere ve biyolojik çeşitliliğe zarar verdiğinden, işletmelerin ürünlerin daha dayanıklı olmasına ve hatta yeniden üretilmesine olanak tanıyan yeni tasarımlara yatırım yapması iyi bir fikirdir. Bunun da ötesinde, biyolojik olarak parçalanabilen malzemeler kullanılması da iyi bir alternatif olarak değerlendirilebilir.