ENFLASYON EKİM'DE 2.13 ARTTI
Enflasyon ekimde yüzde 2,13 artarken, yıllık bazda yüzde 11,89 oldu.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde aylık bazda yüzde 2,13, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,55 artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ekim ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 11,74, yurt içi üretici fiyatları yüzde 9,11 arttı.
Aylık bazda TÜFE yüzde 2,13, Yİ-ÜFE yüzde 3,55 artış gösterdi. TÜFE, ekimde geçen yılın aralık ayına göre yüzde 10,64, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,89 yükseldi.
Yİ-ÜFE ise Aralık 2019'a göre yüzde 17,48, geçen yılın ekim ayına göre yüzde 18,20 arttı.
Beklentiler
Ekonomistlerin ekim ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 2,01 olmuştu. Bu ortalamaya göre, bir önceki ay yüzde 11,75 olan yıllık enflasyonun yüzde 11,76'ya çıkacağı hesaplanmıştı.
TÜFE ve Yİ-ÜFE oranları şöyle:
İmalatta 19.81 azaldı
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'nde (Yİ-ÜFE) ekimde yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 17,01, imalatta yüzde 19,81, su temininde yüzde 12,49 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 1,62 azalış oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, ekimde bir önceki aya göre yüzde 3,55, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 17,48, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,2 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 9,11 artış gösterdi.
Sanayinin 4 sektörünün ekimde yıllık bazda değişimleri dikkate alındığında, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 17,01, imalatta yüzde 19,81, su temininde yüzde 12,49 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 1,62 azalış olarak gerçekleşti.
Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,45, imalatta yüzde 3,74, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 2,39 ve su temininde yüzde 0,28 artış oldu.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 23,41, dayanıklı tüketim malında yüzde 22,39, dayanıksız tüketim malında yüzde 15,36, sermaye malında yüzde 24,41 artış, enerjide yüzde 2,88 azalış yaşandı.
Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise ara malında yüzde 4,26, dayanıklı tüketim malında yüzde 3,27, dayanıksız tüketim malında yüzde 2,47, enerjide yüzde 2,84, sermaye malında yüzde 3,67 artış görüldü.
Yıllık en fazla azalış yüzde 15,8 ile tütün ürünleri, yüzde 11,05 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 8,85 ile kok ve rafine petrol ürünleri olarak gerçekleşti. Buna karşılık metal cevherleri yüzde 47,76, ana metaller yüzde 36,12, diğer mamul eşyalar yüzde 35,11 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
En fazla aylık azalış, yüzde 6,09 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 0,16 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 5,87, ana metaller yüzde 5,75, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 4,88 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kaydedildi.
Sektörler/Alt Gruplar | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
Madencilik ve taş ocakçılığı | 1,45 | 17,01 |
İmalat | 3,74 | 19,81 |
Elektrik, gaz | 2,39 | -1,62 |
Su temini | 0,28 | 12,49 |
En fazla azalış eğlence ve kültür grubunda oldu
Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında, ekimde aylık bazda en yüksek artış yüzde 6,81 ile giyim ve ayakkabıda kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ekim ayı ana harcama gruplarında fiyat değişimleri belli oldu.
Ekimde bu kategoride aylık bazda en yüksek artış yüzde 6,81 ile giyim ve ayakkabıda gerçekleşirken, bu grubu yüzde 3,03 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 2,45 ile ev eşyası takip etti.
Ana harcama grupları itibarıyla ekimde en fazla azalış yüzde 0,09 ile eğlence ve kültür grubunda oldu. Alkollü içecekler ve tütünde de yüzde 0,01 azalma gerçekleşti. Eğitimde aylık bazda değişim olmazken, en az artış gösteren gruplar ise yüzde 0,23 ile haberleşme, yüzde 0,71 ile lokanta ve oteller, yüzde 0,88 ile sağlık oldu.
Yıllık değişimler
TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 27,4 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda görüldü. Bunu yüzde 16,51 ile gıda ve alkolsüz içecekler, 15,6 ile sağlık izledi. Bu dönemde ulaştırmada yüzde 13,92, ev eşyasında yüzde 12,98 artış gerçekleşti.
Geçen yılın aynı ayına göre ekimde artışın düşük olduğu ana harcama grupları sırasıyla yüzde 0,67 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 2,22 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5,48 ile haberleşme, yüzde 7,36 ile eğitim oldu.
Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden, 52'sinin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 42'sinde değişim olmadı, 324'ünde artış kayıtlara geçti.
Ana harcama gruplarına göre aylık ve yıllık değişimler şöyle:
Kapsam | Aylık (Yüzde) | Yıllık (Yüzde) |
Gıda ve alkolsüz içecekler | 3,03 | 16,51 |
Alkollü içecekler ve tütün | -0,01 | 0,67 |
Giyim ve ayakkabı | 6,81 | 2,22 |
Konut | 2,01 | 8,37 |
Ev eşyası | 2,45 | 12,98 |
Sağlık | 0,88 | 15,6 |
Ulaştırma | 2,04 | 13,92 |
Haberleşme | 0,23 | 5,48 |
Eğlence ve kültür | -0,09 | 8,66 |
Eğitim | 0 | 7,36 |
Lokanta ve oteller | 0,71 | 11,15 |
Çeşitli mal ve hizmetler | 2,02 | 27,4 |
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE, ekimde bir önceki aya göre yüzde 1,97, Aralık 2019'a göre yüzde 10,89, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,18 arttı.
Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ekimde aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,34 ile "yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE" göstergesinde görüldü.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde aylık ve yıllık değişimler şöyle:
Kapsam | Aylık (Yüzde) | Yıllık (Yüzde) |
Mevsimlik ürünler hariç | 1,6 | 12,25 |
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç | 1,97 | 12 |
Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç | 1,92 | 11,48 |
İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç | 2,03 | 11,84 |
Alkollü içecekler ve tütün hariç | 2,26 | 12,61 |
Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç | 2,34 | 13,35 |
En fazla Şanlıurfa'da arttı
Türkiye'de ekimde yıllık bazda tüketici fiyatlarının en fazla arttığı bölge, yüzde 13,38 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır" olarak belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ekimde İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,67 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane"de oldu.
12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 12,84 ile "Erzurum, Erzincan, Bayburt" ve "Balıkesir, Çanakkale" bölgelerinde gerçekleşti.
Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 13,38 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır" bölgesinde gözlenirken bu bölgeyi yüzde 12,99 ile "Samsun, Tokat, Çorum, Amasya" ve yüzde 12,97 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane" izledi. En düşük fiyat artışı ise yüzde 9,84 ile "Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan" bölgesinde hesaplandı.
Bölgeler itibarıyla aylık ve yıllık bazda fiyat artışları şöyle:
İBBS 2. Düzey-SR Level 2 | Bir önceki aya göre değişim oranı yüzde | Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı yüzde | ||
TR Türkiye-Turkey | 2,13 | 11,89 | ||
TR10 (İstanbul) | 2,10 | 11,73 | ||
TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) | 1,87 | 10,72 | ||
TR22 (Balıkesir, Çanakkale) | 1,82 | 11,75 | ||
TR31 (İzmir) | 2,15 | 12,27 | ||
TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) | 2,04 | 11,67 | ||
TR33 (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) | 1,75 | 11,71 | ||
TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) | 1,89 | 12,53 | ||
TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) | 1,99 | 12,82 | ||
TR51 (Ankara) | 2,10 | 11,38 | ||
TR52 (Konya, Karaman) | 2,01 | 11,71 | ||
TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) | 2,37 | 12,25 | ||
TR62 (Adana, Mersin) | 2,14 | 12,06 | ||
TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) | 2,57 | 11,66 | ||
TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) | 1,69 | 10,67 | ||
TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) | 1,99 | 11,60 | ||
TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) | 1,92 | 12,24 | ||
TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) | 1,93 | 10,45 | ||
TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) | 2,19 | 12,99 | ||
TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) | 2,67 | 12,97 | ||
TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) | 2,21 | 12,06 | ||
TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) | 1,62 | 9,84 | ||
TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) | 1,99 | 10,59 | ||
TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) | 2,47 | 11,03 | ||
TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) | 2,00 | 12,53 | ||
TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) | 2,44 | 13,38 | ||
TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) | 2,38 | 11,20 |