Neşe BERBER

Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) Başkanı Mehmet Şahin, uygun iklimi şartları ve toprak kalitesi ile ülkemizde birçok sebze ve meyvenin kolaylıkla üretildiği Alanya’nın aynı zamanda avokado ve mango gibi birçok tropikal meyvelerin de yetişmesi için uygun şartlara sahip olduğunu söyledi.

Şahin, üretimi de bir hayli masrafsız olan avokadonun verim ve kar oranının da yüksek olduğuna işaret ederken, oda olarak yaptıkları çalışmalar sonucu bu meyvenin Alanya adına coğrafi işaretini de aldıklarını hatırlattı. Yürüttükleri başarılı çalışma ile Avokadonun coğrafi işaretini 15 Ekim 2018 tarihinde Türk Patent Ve Marka Kurumu’nun onayı ile aldıklarını belirten Şahin,  bu tropikal meyvenin aynı tarihten itibaren “Alanya Avokadosu” ismi ile litaretüre girdiğini söyledi. Şahin avokado meyvesinin yapraklarından da çay yapmak gibi bir projeleri olduğunu da sözlerine ekledi.

Alanya Avakado ile öne çıkmaya başladı talep arttı mı avokadoya?

Ana vatanı Orta Meksika olan avokado meyvesi, son yıllarda Türkiye’de en çok tüketilen ve üretilen meyveler arasında yer aldı. Faydalı yağlar ve yüksek protein barındıran avokado, ’Türkiye’nin tropikal meyve bahçesi’ olarak adlandırılan Alanya’da çiftçilerden ilgi gördü. Hem üretiminin zahmetsiz ve masrafsız oluşu hem de kolay pazar bulması açısından talep gören avokado, market rafları ve pazar tezgahlarında adedi en düşük 7 liradan alıcı buluyor.

Özel bir iklim yaşıyorsunuz tropik iklim bahseder misiniz?

Alanya'nın lokomotifi biliyorsunuz turizm, tarım, inşaat ve emlak olmak üzere üçe ayrılıyor. Turizm daha ön planda ama bunun yanında üretim çok önemli Alanya iklim ve toprak verimliliği açısından Allah'ın bolca lütufta bulunduğu bir belde. Aşağı yukarı dünyada yetişen bütün tropik meyveleri burada yetiştirebiliyoruz. Alanya artık tropik iklime geçiyor, ben 1 Kasım'da Alanya'da rahatlıkla denize girebildim, suyun ısısı da normaldi hiç de soğuk değildi.

Türkiye’de öne çıkan avokado ne kadar yetiştiriyorsunuz?

Alanya'da 4100 hektar dekar alanda 1550 ton yıllık avokado üretimi yapıyoruz, Türkiye üretiminin yüzde 40'ı Alanya'da gerçekleşmekte, yüzde 40 da Antalya'nın ilçesi Gazipaşa'da yetişiyor. Avokado üretiminin yüzde 80'i Alanya ve Gazipaşa'nın karşıladığını söyleyebiliriz.

Başka hangi bölgelerde yetişebiliyor?

Avokadonun ülkemizdeki üretim bölgeleri de Akdeniz Bölgesinde İskenderun'a kadar olan bölge ve don olaylarının olmadığı Rize gibi az da olsa Doğu Karadeniz Bölgesi. Bu rakamlar tabii güncel veriler bizim ancak çeşitli tarım destekleri sayesinde ekim alanları daha da artmaktadır, üreticilerin ciddi anlamda avokadoya ilgisi artarak devam etmekte.

Zeytin ve orman alanlarını istiyoruz

Daha fazla üretim için neye ihtiyaç var?

Biz Tarım ve Orman Bakanlığına zeytin ve orman alanlarına avokado ekiciliğinin yapılması için başvurular yaptık. Bu meyve üretimi diğerlerine göre daha az masraflı ve daha çok karlı. Bu talebimiz gerçekleşirse, avokado meyvesinin Türkiye ekonomisine daha fazla katkı sağlayacağına ben inanıyorum. Biz özellikle para istemiyoruz orada biliyorsunuz Sayın Bakanımız, biliyorsunuz Dışişleri Bakanımız da bizim Alanya'nın evladı, kendilerine de bu talebimizi Ticaret Sanayi Odası olarak kendilerine bildirdik, inşallah ondan da bir sonuç alabilirsek sadece Türkiye değil, yurt dışına da ihracat yapabileceğiz, üretimi de arttırmış olacağız dolayısıyla. Avokadonun patentini biz aldıktan sonra daha çok tanınırlığı sağlanacak. Sayın Mevlüt Çavuşoğlu bir programda, kendisine yöneltilen "bağışıklığınızı ne ile güçlendiriyorsunuz" sorusuna, Bakanımız "Alanya Avokadosu" yanıtını vermişti, tanınırlığı daha çok ön plana çıktı Bakanımız zaten takipçisi hem Türkiye'de hem dünyada ülkemizi tanıtan tanıtım elçimiz.

Antalya genelinde başka coğrafi işaret alan ürün var mı?

Antalya genelinde toprak tescili yapılan beş tane ürün vardı, Alanya'da hiç yok. Biliyorsunuz bu tescil işlemleri hiç kolay değil, coğrafi incelemelerden geçiyor ve çok sıkı tutuyor Devlet, ondan sonra da avokadoyu da almamız gerektiğini düşündük. Daha önce de söylediğim gibi Alanya ve Gazipaşa olarak yüzde 80'i üretiliyor avokadonun, biz bölgesel olarak müracaat ettik tabi hepsi bunun bir süreçti bizden talepleri vardı, toprakla ilgili vs çalışmalarla ilgili. Biz de çalışmalarımızı yaptık. Biz bir de Ticaret ve Sanayi Odası olarak, bir ilki yaptık Ankara'da bir irtibat ofisi açtık o irtibat ofisi aracılığı ile bürokrasiyle daha hızlı irtibat kurabiliyoruz. Bu da işlemlerin daha hızlı olmasını sağladı.

Hedefiniz ne?

Avokado ihracatı şu anda çok fazla değil, yüzde 5 civarı gitmekte ekim alanlarının genişlemesiyle bu sayıda ciddi anlamda artacaktır. Biraz önce söylediğim ormandan talep ettiğimiz yerler de zaten daha önce orman özelliğini kaybetmiş zeytin v.b ekebilirim diye izin alınan yerler. Biz burada avokadoya da izin verilmesini istiyoruz. Bu izin verildiğinde bu sayı kat be kat onlarca kat artacaktır. Hedefimiz hem bölgesel anlamda güçlenmek hem de ülke ekonomisine katkı sağlamak.

Avokado tane olarak katma değeri çok yüksek bir meyve bu da talebi artırıyor. Üreticiye kazandırıyor da mutlaka şu anda bahçede bile bugün arkadaşımızın söylediği 5 TL'nin üzerinde sattı adedini. Muz üreticilerinde de yavaş yavaş avokado ve mango üreticiliğine kayma var. Mangoya da ilgi başladı yetişme alanları daha kısıtlı. Avokado muz gibi değil, yani muzu avokado yetiştiremediğiniz yerlerde örtü altında muzu yetiştirebilirsiniz. Avokado belli bir bölümde yetiştirebiliyoruz asıl sıkıntımız bu.

Devletimiz, hükümetimiz her zaman turizme, tarıma destek oluyor, Alanya'ya da destek oluyor. Pandemi süreci Alanya'yı tarım alanında çok etkilemedi. Tarımla ilgili muza gerçekten ciddi bir destek verdi Hükümetimiz şimdi 2,5 milyona düşürdü destek limitini, daha önce daha yüksekti yaptığımız kadar veriyordu sera alanında. Tabii ki destekler avokado ile ilgili biraz önce söylediğim gibi bize buradaki orman alanları geçmişte kiralanmış orman özelliğini kaybetmiş alanları verip, özellikle şunu belirtmek istiyorum avokado çam ağaçlarından daha fazla oksijen verdiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Tabii biz demiyoruz çam ağacını kesip avokado dikelim asla, orman özelliğini kaybetmiş diğer ağaçları örneğin ceviz, badem gibi ağaçları ekme izni verildiği yerlere avokado ekme izni de verilsin. Bu talebimizde başvurumuz oldu.    

Bakanımız ve milletvekillerimiz destek verdi

Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) Başkanı Mehmet Şahin, “Bu süreçte gerek yenidünyayı, gerekse avokadoyu Alanya adına tescil ettirme sürecinde uzun bir yol aldık. 2015’den beri bu çalışmalarımız devam etti. Bu yolda Dışişleri Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun önemli destekleri oldu. Milletvekillerimizin çok büyük destekleri oldu. Emeği geçen herkese çok teşekkür ederim. Tarım İlçe Müdürümüze, Avokado Üreticileri Birliği Başkanımıza ve Ziraat Odası Başkanımız Turgut Musluoğlu’na da çok teşekkür ederim.  Hepsinin büyük emekleri oldu. Alanya’mızın hakkıydı, bunu almak. Bizde Alanya’mızın hakkını yedirmedik, Allah’ın izniyle de kimseye yedirmeyiz. Bundan sonra marka tescillerimiz yine devam edecek. Başvurularımız var, onları da yakinen takip ediyoruz. Başka yerlerin dikkatini çekmemesi için ürün ismi vermiyoruz ama önemli başvurularımız var. İnşallah onları da Alanya’mıza kazandıracağız” diye konuştu.

Avokado ve Alanya

Avokado Alanya’da 4.100 dekar alanda ve yıllık 1.550 ton üretime ulaştı. Bu üretimin bugün itibari ile ekonomik değeri 68.060.000 TL. İhracat payı ise yüzde 5 oranında. Ağırlıklı olarak Rusya pazarına gönderilen avokado meyvesinin her geçen gün çeşitli teşviklerle daha fazlalaştığını görüyoruz.

Avokado gibi bölgede muşmula olarak bilinen Yeni Dünya meyvesinin de 7 Ağustos 2018 de coğrafi işaretinin alındığını şimdi de muz konusunda aynı çalışmaların yürütüldüğünü dile getirdi.