ENFLASYON 2.3 ARTTI
TÜFE kasımda yüzde 2,3, Yİ-ÜFE yüzde 4,08 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 14,03, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 23,11 olarak gerçekleşti.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kasımda aylık bazda yüzde 2,3, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 4,08 artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, kasım ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 12,04, yurt içi üretici fiyatları yüzde 10,69 arttı.
Aylık bazda TÜFE yüzde 2,3, Yİ-ÜFE yüzde 4,08 artış kaydetti. TÜFE, kasımda geçen yılın aralık ayına göre yüzde 13,19, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,03 yükseldi.
Yİ-ÜFE ise Aralık 2019'a göre yüzde 22,26, geçen yılın kasım ayına göre yüzde 23,11 artış gösterdi.
Beklentiler
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistlerin kasım ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,10 olmuştu. Bu ortalamaya göre, bir önceki ay yüzde 11,89 olan yıllık enflasyonun yüzde 12,69'a çıkacağı hesaplanmıştı.
TÜFE ve Yİ-ÜFE oranları şöyle:
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'nde (Yİ-ÜFE) kasımda yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 19,63, imalatta yüzde 25,04, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 0,58 ve su temininde yüzde 12,83 artış oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE, kasımda bir önceki aya göre yüzde 4,08, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 22,26, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23,11 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,69 artış gösterdi.
Sanayinin 4 sektörünün kasımda yıllık bazda değişimler, madencilik ve taşocakçılığında yüzde 19,63, imalatta yüzde 25,04, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 0,58 ve su temininde yüzde 12,83 artış olarak gerçekleşti.
Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taşocakçılığında yüzde 2,15, imalatta yüzde 4,33, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 1,69 ve su temininde yüzde 0,49 artış oldu.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 30,07, dayanıklı tüketim malında yüzde 25,84, dayanıksız tüketim malında yüzde 18,9, enerjide yüzde 0,36 ve sermaye malında yüzde 27,85 artış yaşandı.
Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise ara malında yüzde 4,77, dayanıklı tüketim malında yüzde 2,74, dayanıksız tüketim malında yüzde 4,17, enerjide yüzde 2,79 ve sermaye malında yüzde 2,58 artış görüldü.
Yıllık en fazla azalış yüzde 21,16 ile tütün ürünleri, yüzde 3,46 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 3,37 ile ham petrol ve doğal gaz olarak gerçekleşti. Buna karşılık metal cevherleri yüzde 53,36, ana metaller yüzde 48,92, diğer mamul eşyalar yüzde 37,42 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
En fazla aylık azalış, yüzde 5,57 ile tütün ürünleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık, ana metaller yüzde 7,43, gıda ürünleri yüzde 6,4, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 5,46 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayda geçti.
Sektörler/Alt Gruplar | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
Madencilik ve taş ocakçılığı | 2,15 | 19,63 |
İmalat | 4,33 | 25,04 |
Elektrik, gaz | 1,69 | 0,58 |
Su temini | 0,49 | 12,83 |
Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında, kasımda aylık bazda en yüksek artış yüzde 4,51 ile ulaştırmada kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, kasım ayı ana harcama gruplarında fiyat değişimleri belli oldu.
Kasımda bu kategoride aylık bazda en yüksek artış yüzde 4,51 ile ulaştırmada gerçekleşirken, bu grubu yüzde 4,16 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 1,69 ile ev eşyası takip etti.
Ana harcama grupları itibarıyla kasımda azalış gösteren tek ana grup yüzde 0,19 ile eğitim oldu. Alkollü içecekler ve tütün ana grubunda aylık değişim olmazken, en az artış gösteren gruplar yüzde 0,12 ile haberleşme ve yüzde 0,80 ile sağlık olarak belirlendi.
Yıllık değişimler
TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 29,42 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda görüldü. Bunu yüzde 21,08 gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 18,67 ile ulaştırma izledi. Bu dönemde sağlıkta yüzde 16,25, ev eşyasında yüzde 14,22 artış gerçekleşti.
Geçen yılın aynı ayına göre kasımda artışın düşük olduğu ana harcama grupları sırasıyla yüzde 0,67 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,99 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5,19 ile haberleşme, yüzde 7 ile eğitim oldu.
Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden, 54 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 42 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 322 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Ana harcama gruplarına göre aylık ve yıllık değişimler şöyle:
Kapsam | Aylık (yüzde değişim) | Yıllık (yüzde değişim) |
Ulaştırma | 4,51 | 18,67 |
Gıda ve alkolsüz içecekler | 4,16 | 21,08 |
Ev eşyası | 1,69 | 14,22 |
Eğlence ve kültür | 1,53 | 10,24 |
Giyim ve ayakkabı | 1,46 | 0,99 |
Çeşitli mal ve hizmetler | 1,14 | 29,42 |
Lokanta ve oteller | 1,13 | 12,59 |
Konut | 1,05 | 9,12 |
Sağlık | 0,80 | 16,25 |
Haberleşme | 0,12 | 5,19 |
Alkollü içecekler ve tütün | 0 | 0,67 |
Eğitim | -0,19 | 7 |
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de kasımda bir önceki aya göre yüzde 2,14, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 13,26, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13,72 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 11,50 artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında, kasımda aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,72 ile "Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE" göstergesinde görüldü.
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde aylık ve yıllık değişimler şöyle:
Kapsam | aylık (yüzde değişim) | yıllık (yüzde değişim) |
Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç | 2,72 | 15,91 |
Alkollü içecekler ve tütün hariç | 2,43 | 14,89 |
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç | 2,14 | 13,72 |
Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç | 2,12 | 13,26 |
Mevsimlik ürünler hariç TÜFE | 2,09 | 14,17 |
İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç | 1,93 | 13,38 |
Türkiye'de kasımda yıllık bazda tüketici fiyatlarının en fazla arttığı bölge, yüzde 16,61 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır" olarak belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, kasımda İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 3,24 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır"da oldu.
12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 13,06 ile "Erzurum, Erzincan, Bayburt" bölgelerinde gerçekleşti.
Yıllık bazda en yüksek artış da yüzde 16,61 ile "Şanlıurfa, Diyarbakır" bölgesinde gözlenirken bu bölgeyi yüzde 15,99 ile "Samsun, Tokat, Çorum, Amasya" ve yüzde 15,37 ile "Gaziantep, Adıyaman, Kilis" izledi.
En düşük fiyat artışı ise yüzde 12,33 ile "Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan" bölgesinde hesaplandı.
Bölgeler itibarıyla aylık ve yıllık bazda fiyat artışları şöyle:
İBBS 2. Düzey-SR Level 2 | Bir önceki aya göre değişim oranı yüzde | Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı yüzde |
TR Türkiye | 2,30 | 14,03 |
TR10 (İstanbul) | 2,23 | 13,69 |
TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) | 2,13 | 12,62 |
TR22 (Balıkesir, Çanakkale) | 2,07 | 13,45 |
TR31 (İzmir) | 1,96 | 13,91 |
TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) | 2,21 | 13,96 |
TR33 (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) | 2,13 | 13,66 |
TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) | 2,30 | 14,36 |
TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) | 2,15 | 14,88 |
TR51 (Ankara) | 2,00 | 13,07 |
TR52 (Konya, Karaman) | 2,52 | 14,21 |
TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) | 2,36 | 14,91 |
TR62 (Adana, Mersin) | 2,74 | 14,63 |
TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) | 2,60 | 14,12 |
TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) | 2,83 | 13,34 |
TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) | 2,41 | 13,97 |
TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) | 2,08 | 14,39 |
TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) | 2,72 | 13,01 |
TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) | 3,00 | 15,99 |
TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) | 2,19 | 15,26 |
TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) | 2,82 | 14,64 |
TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) | 2,54 | 12,33 |
TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) | 2,48 | 12,92 |
TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) | 2,38 | 13,58 |
TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) | 2,78 | 15,37 |
TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) | 3,24 | 16,61 |
TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) | 2,69 | 13,32 |