Sedat YILMAZ

Bölgesi ve Akdeniz çanağında mevcut konjonktür desteğiyle 2022 yılı turizm sezonu için avantajlı bir destinasyon haline gelen Türkiye, aynı zamanda dış kaynak ihtiyacını turizme ağırlık vererek gidermek için yeni planlama ve uygulamaları harekete geçiriyor.

Rusya ve Avrupa’nın tercih açısından belirleyici etkisinin yanında turizm pazarında ülkeler arası işbirliği, dijitalleşme, ulaştırma ve tesis yatırımları gibi sektörü bir adım daha ileriye taşıyacak hamlelere hız veren Türkiye, yılı pozitif kapamak istiyor.

Rusya – Ukrayna savaşında barış için gerçekleştirdiği diplomatik girişimleri ve gösterdiği yüksek performansı Türkiye’yi bölgesinde görülmesi gereken jeopolitik en güvenilir ülke konumuna getirdi. Pandemi mücadelesini başarıyla atlatan ve ekonomisini durdurmadan birçok sorunu aşan Türkiye mevcut süreçte turizm açısından yabancı ziyaretçinin bir kat daha beğenisini kazandı.

Bölgesinde güvenlik, güvenirlik, sağlık, uygun fiyat, tesis ve hizmet zenginliği açısından diğer ülkelere göre daha avantajlı hale gelen Türkiye, Rusya – Ukrayna savaşında barışa yönelik gerçekleştirdiği diplomatik pozitif girişimler nedeniyle de ziyaret için tercih edilen ülke olarak dikkat çekti. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy turizmdeki hedeflerin planlı ve hızlı bir şekilde ilerlediğini söylüyor.

Türkiye ilgisi her yıl artıyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı’na göre, Türkiye’de 2021’de önceki yıla oranla yüzde 88,08 artışla toplam 30,03 milyon ziyaretçi geldi. Aynı dönemde Turizm geliri de yine bir önceki yıla oranla 103,02 artışla toplam 24,48 milyar dolar oldu.

Geçen yıl Türkiye’ye gelen 5 milyon turist ile ilk sırada yer alan Rusya’yı 3 milyon ile Almanya ve 2 milyon ile Ukrayna takip etti. Başta İngiltere, Hollanda ve diğer Avrupa Birliği (AB) ülkeleri Türk turizminde önemli bir yer aldı. Türkiye 2019 turizm sezonunda ortalama 7 milyon ziyaretçi Rusya’dan, 2 milyondan fazla ziyaretçiyi Ukrayna’dan ağırlamıştı. 

2019 yılında 51 milyon ziyaretçiyi ağırlayıp 35 milyar dolar turizm gelirini elde eden Türkiye, pandemi öncesine dönmek için tüm tedbirleri almış durumda. 2020 pandemi yılını kayıplarla geçiren ancak 2021’de toparlanıp 30 milyondan fazla ziyaretçiyi ağırlayıp 24,4 milyar dolarlık turizm geliri elde eden Türkiye, bu yıl 2019’a yakın ziyaretçi sayısı ve gelir için harekete geçti.

Rusya – Ukrayna savaşı Türk turizmi açısından olumsuzluk oluşturmasına karşılık halen Rus ziyaretçilerin Türkiye ilgisinin yoğun olduğu sektörde, alternatif olarak Ortadoğu, Uzakdoğu, Türk cumhuriyetleri, Balkanlar, Doğu Avrupa gibi bölgelerde turizm pazarları arayışları hız kesmiyor.

Dünyada ilk 4 arasında

Dünya Turizm Teşkilatı (UNWTO) 2021 yılı seyahat verilerine göre, Türkiye 30 milyon ziyaretçiyle dördüncü sırada bulunuyor. Geçen yıl toplam 421 milyon ziyaretçinin turizm amaçlı ülkesinin dışına çıktığını açıklayan teşkilat, Fransa’nın 45 milyon ziyaretçi ile ilk sırada yer aldığını, Fransa’yı 32 milyon ile Meksika ve 31 milyon ile İspanya’nın takip ettiğini belirtiyor. Türkiye’nin bu yılki hedefi ise gerçekleştirilecek hamlelerle dünyada ilk 3’e girmek.

Otel ve tesis yatırımlarının yanında yaygın turizm çeşitliliği, sağlık, kültür ve yayla gibi alternatif turizmde de iddialı olan Türkiye, Avrupa’daki rakip destinasyonları geride bırakmak istiyor.

Küresel bazda otel yatırımları da dikkat çekiyor. 2022 – 2023 yılları arasında dünyada dört ve beş yıldızlı olarak 223 yeni otelin hizmete gireceği belirtilen raporda İspanya’da 75 ve Türkiye’de 40 yeni otelin turizm ağına katılacağı kaydediliyor. Böylece toplam yatak kapasitesine 45 bin yatak daha eklenmiş olacak.

Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) da Rusya’dan yurtdışına tur satışlarının yarıdan fazla gerilediğini ancak Türkiye’nin Rusya’daki paket tur satışlarında yüzde 16 ile üçüncü sırada yer aldığını bildiriyor.  ATOR, turizm kayıplarında hava sahalarının kapatılması, Ruble’nin dalgalanması, yurtdışında fiyatların artması ve Rus tur operatörlerinin savaş sebebiyle yapamadıkları turlardan dolayı oluşan memnuniyetsizliği Türkiye’ye tur satışlarının yavaşlattığını, özellikle normalleşmeyle birlikte Türkiye’ye yönelik tur artışların süreceğini kaydediyor.

Rusya ile ilişkiler hızlandı

Sektörde yükselen pazar olarak öne çıkan Rusya ile ilişkileri sıkı tutan ve mevcut turizm potansiyelini kaybetmek istemeyen Türkiye, Rus ziyaretçiler için özel programlara imza atıyor. Türkiye’ye turizmde basamak atlattıran ve Avrupa’nın önemli turizm destinasyonu haline gelmesinde etkin olan Rusya ve bölgesel faaliyetlerde Türk turizm şirketlerinin payı büyük.

Rusya Federal Turizm Ajansı Başkanı Zarina Doguzova, bölgesel krizin daha fazla zarar vermemesi konusunda normale dönüş için Türkiye ve Rusya’nın ulaştırmayla ilgili çalışmaların hızlandığını, muhtemelen iki ülke arasındaki uçuşların Mayıs itibariyle başlayacağını söylüyor.

Rusya’da faaliyet gösteren Coral, Pegas ve Anex gibi Türk şirketlerinin öne çıktığı söz konusu aktiviteler Türkiye’yi turizmde önemli bir yere getirdi. Söz konusu Türk turizm operatörlerinin 150’ye varan uçak filosu ve Kuzey Afrika’dan Uzak Doğu’ya ve Amerika’ya kadar birçok ülkedeki faaliyetleri Türk turizmi açısından sektörde pozitif bir seyrin izlenmesini, krizlerde ise çözüm ortağı olmasını sağlıyor.

Turizmde Rusya gerçeğini daha sürdürülebilir hale getirmek isteyen Türkiye, 2019 yılında gerçekleştirilen 35 milyar dolar geliri üst seviyelere yükseltmek adına Batı ülkeleri tarafından uygulanan ağır yaptırımlara karşılık Rusya’nın karşı yatırımlarına da önem veriyor. Türkiye turizm pazarında yüzde 30’luk bir paya sahip Rusya’yı daha yukarılara taşımak hedefiyle faaliyetlerini arttırdı. Türkiye, Antalya’nın dışında diğer turizm destinasyonlarını Mayıs ayında hazır hale getirmeyi planlıyor.

Kayıp zaman dijitalle aşılıyor

Türk turizmi sezonu en iyi şekilde değerlendirmek ve rezervasyon kayıplarını aza indirmek için dijital çalışmalara ağırlık veriyor. Dijital marketing projelerinin hayata geçirildiği sektörde yapılan kampanyalar da dikkat çekiyor. Özellikle Rusya ve Avrupa pazarına yönelik çalışmaların arttığı bu dönemde alternatif pazarlar için de arayışlar hızlanıyor.

Geçen yılda da görüldüğü gibi Alman ve İngilizlerin önemli seviyede Türkiye tercihlerinin bu yıl da süreceği düşüncesiyle sosyal medya hesapları başta birçok dijital unsur turizm için seferber ediliyor. Dış risklere karşılık Avrupalı turistin tatil listesinde Türkiye’nin halen ilk sıralarda yer aldığını belirten tur operatörleri, Türkiye’nin güvenirlik, tesis, ulaşım kolaylığı, hizmet ve uygun fiyatta diğer ülkelere göreve önemli avantajlarının olduğunu söylüyor.

Türkiye’nin avantajlı durumunu bölgesinde hiçbir ülkenin yakalayamayacağını belirten turizm temsilcileri de, Türkiye’nin ana ve alternatif bölgelerde hedef kitleleri belirleyip ona göre projeler geliştirmesi gereğini öne çıkarıyor ve bu konuda sektörde önemli bir işlevin gözlendiğine işaret ediyor.

Dijital pazarlama ve call center uygulamalarında fiyat indirimi, kupon kodu, kampanya çalışmalarının önemine vurgu yapan temsilciler, dijital marketingde işlevin artırılması durumunda hedefin yakalanacağını kaydediyor.

THY’den turizm atağı

Rus TourDom.ru Türkiye – Rusya turizm ilişkilerinin artırılmasına yönelik bir haberi kamuoyu ile paylaştı. Rusya’da faaliyet gösteren Coral, Pegas ve Anex tur operatörlerinin toplam 1,5 milyon blok koltuk için Türk Hava Yolları (THY) ile anlaştığını yazdı. Habere göre, 29 Nisan’da 208 seferle başlayacak uçuşlar Rusya’daki birçok şehre yönelik gerçekleştirilecek. 

Turizm gelirlerinin artırılmasında THY’nin blok koltuk satışının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısında da gündeme geldiği, Kredi Garanti Fonu (KGF) dahil tüm turizm konularıyla ilgili Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’un sunum yaptığı tahmin ediliyor. 

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy da jeopolitik bölgede yer alan Türkiye’de geçmişte olduğu gibi şimdi de dış risklerin yüksek olduğu bir dönemin yaşandığını, krizlere bağışıklık kazanmış Türkiye’nin mevcut konjonktürü de en iyi şekilde aşacağını söylüyor. Ersoy, “Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, turizm alanında 140 ülkede tanıtım yapıldığını belirterek "Bu yıl Almanya, Hollanda, Belçika, Nordik, Baltık ve Doğu Avrupa ülkelerinde 2019 rakamlarını yakalamayı hedefliyoruz” diyor.

Mısır’dan işbirliği teklifi

Turizmde çarkların çalıştığını ve bundan sonra pazar çeşitliği için her türlü adımın atıldığına vurgu yapan Bakan Ersoy, “Sektörün her alanında adımların atıldığını görüyoruz. Bakanlık olarak vizyonumuzu geniş tutuyoruz. Hızlı adımlarla işbirliği yaparak herkesle bu hedeflerimize ulaşmamız gerekiyor” ifadelerini kullanıyor.

“Artık ne Türkiye eski Türkiye, ne bakanlık eski bakanlık, ne de sektörümüz eski sektör” diyen Bakan Ersoy, turizm sektörüyle el ele verdiklerini, pandemide olduğu gibi hedeflerin zorlanacağını, turizm açısından büyük bir sıkıntının mevcut olmamasına karşılık detaylı çalışmaların sürdüğünü söylüyor. Nisan ayında sektörde Ramazan’ın da etkisiyle bir esnemenin olabileceğini ancak Mayıs’tan itibaren rakamların hızla yükseldiğinin görüleceğini kaydediyor.

Bu arada Doğu Akdeniz meselesi ve diğer siyasi gerginlikler sebebiyle uzun zamandan bu yana ilişkilerin kopuk olduğu Mısır, Türkiye’ye turizm başta birçok alanda işbirliği teklifi yapıyor. Türkiye’nin 10 yıl sonra Kahire’ye büyükelçi atayacağı konuşulurken Türkiye – Mısır üçüncü ülkelere yönelik yatırım imkanları arayacak. Rus ziyaretçi konusunda sıkıntılar yaşayan Mısır’ın, Türkiye üzerinden Rus turistleri çekebileceği ve bu konuda köprü transferler için yollar arandığı ve özellikle havayolu konusunda ortak bir çalışma içine girilebileceği belirtiliyor.

Diğer taraftan Rusya’nın Türkiye’ye yönelik diğer ilgisi Rus zenginlerin Türkiye’ye yönelik tercihi olarak gösteriliyor. Batı ülkelerinin Rusya’ya yönelik ambargosu sebebiyle Antalya, İstanbul ve Bodrum’dan gayrimenkul almak için harekete geçen Rus oligarkların Türk turizmine de katkı vereceği belirtiliyor.

Batı Avrupa açığı kapatır

Rusya – Ukrayna savaşının turizmi önemli derecede etkilediğini, Türkiye’ye yönelik 10 rezervasyonun 7’ye düştüğünü, ancak Almanya satışlarının iyi gittiğini ve Türkiye tercihlerinin durmadığını dile getiren Türk turizm temsilcileri, söz konusu olumsuzluğun zayıflaması veya tamamen ortadan kalkmasıyla yeniden yüzde 100’lük bir rezervasyon tahminine ulaşılabileceğini söylüyor. Temsilciler, savaş bölgesinden ayrılan tüm Ukraynalı ziyaretçilere Türkiye’de her türlü desteği vermeye hazır olduklarını belirtiyor.

Alman tur operatörlerinden DER Touristik’in CEO’su Sören Hartmann, rakip destinasyonlara göre Türkiye rekabette her yönüyle başarılı olduğunu, dünya turizm sektörüne bakıldığında herkesin iyi yerlerde tatil yapmak istediğini ve Türkiye’nin de bu iyi yerlerin başında geldiğini dile getiriyor. Hartmann, Avrupa Birliği ülkeleri, İngiltere ve zengin ülkelerin fiyat uygunluğundan ziyade Türkiye’nin kalitesine önem verdiğini ifade ediyor.

Alman Seyahat Birliği (DRV) ise Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna kayıplarının Almanya’dan telafi edilebileceğini, Almanların Türkiye’ye ciddi ilgilerinin olduğunu bildiriyor. DRV, kısmi iptallere karşılık rezervasyonların rekor seviyeye ulaştığını raporlayarak, “Bu yıl Almanlar rekor seviyede Türkiye’ye gidecek. Almanya ve Batı Avrupa pazarları çok daha iddialı bir şekilde dönüyor. Ayrıca Rusya-Ukrayna’nın pazardaki payının düşmesi nedeniyle otellerde yığılma olmayacak. Tahminler Avrupa pazarının Rusya ve Ukrayna açığını kapatacağı yönünde” ifadelerini kullanıyor.

Rusya Tur Operatörleri Birliği ATOR da Türkiye’ye gidecek Rus turist sayısının şimdilik 2 milyonu geçtiğini, yıl içinde bölgesel çatışmadaki durumun düzelmesiyle sayısının daha yüksek rakamlara ulaşabileceğine vurgu yapıyor.