İstanbul Kazlıçeşme’de yaklaşık 500 yıldır faaliyet göstermekte olan tabakhanelerin, şehir içinde kalmaları, yer darlığı, çevre faktörleri ve sağlıklı bir alt yapıya sahip olup ileri teknolojiye geçebilmeleri için 1982 yılında kurulan İstanbul Deri OSB, bugün 1.000 sanayi kuruluşuna ev sahipliği yapan ve 40 bin kişiye istihdam sağlayan bir sanayi bölgesi haline geldi. Çevreyi korumak için yapılan anlaşmalar ve çalışmaların bir sonucu olarak; günlük 36 bin metreküp kapasiteli atık su arıtma sistemine ek olarak arıtma çamurundan biogaz elde etme ve çamur kurutma sistemlerinin ilave edildi. 1.000 firmanın arıtma, doğal gaz, elektrik, temiz su, proses suyu ihtiyaçları ve pis su, yağmur suyu, kanalizasyon bağlantıları ile telefon, internet gibi iletişim sistemlerinde fiber kablo uygulanarak tüm altyapıya ait çalışmalar bitti. Böylece deri sektörü çok muazzam bir üretim tesislerine ev sahipliği yapan Tuzla’daki Organize Sanayi Merkezi gururumuz oldu. 2021 yılında Türkiye geneli deri ve deri mamulleri ihracatının yüzde 29 artarak 1 milyar 726 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. 

Deri sektörü ve ihracatıyla ilgili bilgi verir misiniz?

Temelleri 1993 yılında atılan Türkiye’nin önde gelen kuzu derisi işleme firmalarından biriyiz.  2022 finansal hedeflerimize 9 ayda ulaştık. 31.12.2021’de 116 milyon TL olan şirketimizin dönen varlıkları 30.09.2022 tarihinde 289 milyon TL’ye ulaştı, eş zamanlı olarak stoklar 56 milyon TL’den 123 milyon TL’ye artış gösterdi. 31.12.2021 tarihinde 288 milyon TL olan Şirket’in toplam varlıkları ise 30.09.2022’de 469 milyon TL’ye yükseldi. Gelir tablosu tarafında Şirketimizin hasılatı 30.09.2021’de 63 milyon TL iken, 30.09.2022’de yüzde 360 oranında artarak 292 milyon TL seviyesine ulaştı. Aynı dönemde brüt kar yüzde 228 artışla 83 milyon TL’ye, esas faaliyet karı ise yüzde 149 artışla 76 milyon TL’ye yükseldi. Yakaladığımız bu olumlu ivmeyi yeni yatırımlarımızla daha da karlı hale getirmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki dönemde satış ağımızı genişletmek amacı ile Uzak Doğu’nun yükselen cazibe merkezi Güney Kore’nin başkenti Seul’da Showroom ve irtibat ofisimizi hayata geçireceğiz. 

Hangi ülkelerde faaliyet gösteriyorsunuz?

30 yıllık sektörel tecrübesi ile 18.000 m² kapalı alanda, gelişmiş teknolojiye sahip makine parkuruyla her yıl, yerli ve yabancı firmalardan eşsiz kalitede tedarik ettiği ortalama 9.000.000 ayak üstün özellikli farklı kökenlere sahip kuzu derisi işlemesi alanında faaliyet gösteriyoruz. Yurt içinde birçok öncü markanın deri ihtiyacını karşılarken, uluslararası alanda da çok sayıda Dünya markasının da tedarikini sağlıyoruz.

Satışımızın büyük bir bölümünü Güney Kore, İtalya, Hindistan, Polonya, Almanya, Hong Kong, Avusturya, Danimarka, Yunanistan, Fransa, İngiltere, Belçika, Fas, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, İspanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Estonya, Portekiz, Rusya Federasyonu, Pakistan, Çin Halk Cumhuriyeti, Litvanya gibi Asya, Avrupa ve Amerika kıtasındaki ülkelere kalitesini uluslararası Leather Working Group (LWG) Kalite Belgesi ile kanıtlamış bir dünya devi olarak ihracattan sağlıyoruz.  

Deri sektörünün tarihsel gelişimine nasıl bakılmalı?

Deri sektörü, 1970’lerden beri Türkiye ekonomisinde giderek artan önemde bir role sahip olmuştur. Özellikle son 15-20 yılda, sektör hızla gelişmesini sürdürmüş ve yurt içi geniş ham deri kaynaklarının yanı sıra, önemli ölçüde ithal ham madde kaynaklarını da kullanarak yüksek tutarda deri ürünleri ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türk deri sektörü üretimi; altyapısı, teknolojisi ve ihracata yönelik performansı dikkate alındığında belirli bir rekabet gücüne sahiptir. Ancak deri sektörünün temel girdisi olan ham derinin ülke içi üretiminin yeterli ve standart olmaması nedeniyle, ham ve yarı işlenmiş deri talebi ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Hammadde ihtiyacının büyük kısmını ithalat yoluyla karşılayan ve bunu katma değeri yüksek ürünler haline getirerek kuzey ülkelerine ihraç eden deri sanayi, bu ticaretin giderek azalması ile kayıtlı ihracata ağırlık vermeye başlamıştır. Her türlü hayvanın derileri ve kürkleri ile bu derilerden üretilmiş valiz, çanta, sandık, eldiven, kemer, koşum takımları gibi aksesuarlar ile deri ve kürkten imal edilmiş giyim ürünleri ve ayakkabılar bu grupta değerlendirilir. Tabaklama ve deri işleme, saraciye ürünleri, deri giyim eşyası, kürkte eşya ve ayakkabı sektörüne kadar geniş bir üretim alanında faaliyet gösteren bu sektör daha çok el emeğine dayanan ancak yüksek uzmanlık gerektiren bir sektördür. Sektörde kaliteli hammadde temini büyük önem arz etmektedir. Özellikle tabaklama ve deri işleme sektöründe ise atık yönetimi önem arz eden diğer bir konudur. Bu sektörün bir diğer özelliği de tedarik zincirinde yer alan birçok sektörle iç içe olması ve mobilya, otomotiv gibi sektörler ile de endüstriyel uyum içinde olmasıdır. Bu ilişkiler sektörlerin önemini daha da artırmaktadır.  Günümüzde deri işleme sanayi, İstanbul-Tuzla, İzmir-Menemen, Tekirdağ-Çorlu, Uşak, Bursa, Balıkesir-Gönen, Bolu-Gerede, Isparta, Hatay, Manisa-Kula’da yoğunlaşmış bulunmaktadır.  Avrupa’da yayılan çevre baskısı nedeniyle Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkeler tabakhane işlentisinden kaçarken, Türkiye bir yandan bu boşluğu doldurmuş, bir yandan da yoğun bir çevre baskısı ile karşılaşmıştır. 

Deri sektörü çevreye duyarlı

Deri sektörünün çevreye yaklaşımı nasıl?

Türk deri sektörü çevreye duyarlı üretim tekniklerinin adapte edilmesi konusunda 90’lı yılların başından itibaren çalışmalarını yoğunlaştırmıştır. Bu çerçevede, çevresel konuların önemli olduğundan hareket eden deri sanayi, Çevre Bakanlığı ile 1994 yılında bir “Çevre Protokolü” imzalamıştır. Söz konusu protokol ile sektörde faaliyette bulunan işletmelerin en geç 1998 yılı sonuna kadar ya arıtma sistemine sahip herhangi bir organize sanayii bölgesinde yer almaları ya da kendi arıtma sistemlerini kurmaları benimsenmiştir. Sektörün çevreye uyum çabaları sonucunda bugün üretilen ürünler çevreye duyarlı yöntemlerle üretilmektedir.

Deri sektörünün ekonomiye katkısı konusundaki görüşlerinizi de öğrenebilir miyiz?

Sektörel İhracat İDMİB İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği tarafından yayınlanan aylık rapora göre 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde ise, Türkiye’nin genel ihracatı %18,3 oranında artarak 165,6 milyar dolar değerinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatında ise %21,1 oranında artış yaşanmış ve 1 milyar 1,32 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Deri ve deri ürünleri sektörümüzün toplam ihracattan aldığı pay ise %0,8 olarak kaydedilmiştir. Yarı işlenmiş/bitmiş deri ürün grubumuzda 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde en çok ihracat İtalya ve Hindistan’a yapılmıştır. Bu dönemde en büyük ihracat pazarımız konumunda olan İtalya’ya ihracatımızda, 2021 yılı aynı dönemine kıyasla %146,2 oranında artış yaşanmış ve 33,4 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu dönemde en büyük ikinci ihracat pazarımız %14,1 oranında artarak yaklaşık 21,4 milyon dolar ihracat gerçekleştirilen Hindistan olmuştur. Hindistan’ın bu ürün grubu toplam ihracatı içerisindeki payı %55 olarak kaydedilmiştir.

İtalya’nın bu ürün grubumuzun toplam ihracatı içerisindeki payı %86,1 olarak hesaplanmaktadır. 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde ilk on ülke arasında sırasıyla %7,7 ile Almanya, %13 ile Portekiz, %13 ile Güney Kore Cumhuriyeti, %5 ile Dominik Cumhuriyeti, %15,7 ile Vietnam ihracat artışı yaşanan ülkeler olurken %3,7 ile İspanya, %53,5 ile Çin Halk Cumhuriyeti, %0,4 ile Hong Kong ihracat azalışı yaşanan ülke olmuştur. Deri ve deri ürünleri ihracatımızda 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde en önemli ihracat pazarımız, %34,8 artış oranı ile Almanya olmuştur. Bu dönemde Almanya’ya yapılan ihracatımız 110,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 

İhracat rakamları ile ilgili bilgi verir misiniz?

Almanya’nın Türkiye’nin deri ve deri ürünleri ihracatından aldığı pay %8,3 olarak hesaplanmaktadır. 2022 yılının Ocak-Ağustos döneminde yine %8,2 pay ile ikinci en önemli ihracat pazarımız İtalya olmuştur. İtalya’ya ülkemizden, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %78,4 artış oranı ile 108 milyon dolarlık deri ve deri ürünleri ihracatı gerçekleştirilmiştir. Birleşik Krallık’ın 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde 55 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiş ve bu değer ile Birleşik Krallık 3. sırada yer almıştır. 

Bu ülkeye yönelik ihracatımız 2021 yılı Ocak-Ağustos dönemine kıyasla %26,3 oranında artmış ve Birleşik Krallık’ın deri ve deri ürünleri ihracatımızdan aldığı pay %4,1 olarak hesaplanmıştır. 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde Türkiye’den en çok deri ve deri ürünleri ihracatı yapılan ilk 10 ülke arasında Birleşik Devletler’e %56,8, İspanya’ya %3,8, Fransa’ya %14,8, Romanya’ya %33,4, Hollanda’ya 33,5 oranında ihracat artışı kaydedilirken Irak’a %11,1 ihracat azalışı kaydedilmiştir. İşlenmiş kürk ürün grubu toplamında, 2022 yılının Ocak-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre %6,1 oranında artış yaşanmış, ihracatımız 38,8 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 

Bu ürün grubunda ülkemizin en büyük ihracat pazarı Güney Kore Cumhuriyeti’ne olmuştur. Güney Kore Cumhuriyeti’ne 2022 yılı Ocak-Ağustos döneminde işlenmiş kürk grubunda ihracat 10,6 Milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve bu değer ile %27,4 pay almıştır. Anılan dönem itibariyle Türkiye tarafından en fazla işlenmiş kürk ihracatı yapılan ilk on ülke içerisinde, %19,9 ile İtalya, %109,2 ile Almanya, %14,4 ile Hindistan, %26,6 ile Hindistan, ABD, %128,8 ile Hong Kong, %38,5 ile Fransa ihracat artışı yaşanan ülkeler olurken %47 ile Birleşik Krallık, %5 ile Portekiz, %6,6 ile Pakistan düşüş yaşanan ülkeler olmuştur.

Çin’i geride bırakıyoruz

Önümüzdeki yıllar için ne gibi beklentileriniz var?

Özellikle artan lojistik fiyatları ve Uzak Doğu’da uygulanan çevreci politikalar ve bu politikaların getirdiği maliyetler sebebiyle deri sektöründe, Türkiye’ye talebin oldukça artacağı beklenmektedir. Bu durumu kendi lehimize çevireceğimiz konusunda inancımız tamdır.

Şu anda kürklü deriyi en iyi üreten ülke Türkiye'dir diyebilirim. Fabrikamız, üretim kalite ve kapasitesi olarak dünya çapında önde gelen firmalarla rekabet edebilecek güçtedir. Bizim rakibimiz Çin'di. Yaptığımız çalışmalarla Çin’deki rakiplerimize üstünlük sağlıyoruz artık. Şimdi hedefimiz İspanya ve İtalya’daki rakiplerimizin önüne geçmek. Onlarla da rekabet edecek hem gücümüz var hem de AR-GE'miz…

Deri ve deri mamulleri sektörü ihracatı 2021 yılında %38,6 oranında artarak 1,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Sektörün en önemli ihraç kalemini %56,9’luk pay ile ayakkabılar oluşturmaktadır. Deri eşya, ham ve işlenmiş deri ürünleri ile postlar ve kürklerin ihracatımızdaki payları sırasıyla % 21,7, %13,3 ve %8’dir.  

İhracat 1,5 milyar doları aştı

Kazakistan’a 2021 yılında yüzde 113 artışla 43 milyon dolarlık deri ve deri mamulleri ihracatı yaptık. 2022’nin 9 aylık döneminde Kazakistan’a 22 milyon dolarlık deri ve deri mamulleri ihracatımız var. 2019’dan 2021 yılı sonuna kadar Kazakistan’a deri ve deri mamulleri ihracatımız yüzde 1000 oranında arttı. 2022 eylül ayında özellikle deri konfeksiyonunda Kazakistan, Türkiye geneli ihracatta 9’uncu sırada yer alıyor.

Deri ve deri mamulleri ihracatı 1,5 milyar doları aştı Türkiye geneli 2022 yılı ocak-eylül dönemi deri ve deri mamulleri ihracatı yüzde 21 ivmeyle 1 milyar 534 milyon dolara ulaştı. Ayakkabı ihracatı yüzde 19 artışla 915 milyon dolar, deri saraciye yüzde 35 artışla 228 milyon dolar, deri postlar yüzde 15 artışla 221 milyon dolar, deri ve kürkten giyim eşyası yüzde 19 yükselişle 168 milyon dolar oldu.

Ayakkabı ihracatında Almanya üst sırada

Ege Bölgesi, 9 ayda 104 ülke ve bölgeye ihracat gerçekleştirerek yüzde 22 artışla 149 milyon dolara ulaştı. 2022 yılı ocak-eylül döneminde yüzde 36 artışla toplam 91 milyon dolarlık ayakkabı ihracatında 12 milyon dolarla Almanya, yüzde 15 artışla toplam 20 milyon dolarla deri konfeksiyon ihracatında 5 milyon dolarla Fransa, toplam 18 milyon dolarlık deri post ihracatında 3 milyon dolarla Portekiz ve Hindistan, yüzde 41 artışla toplam 18 milyon dolarlık deri saraciye ihracatında yüzde 87 artışla 5 milyon dolarla Hollanda öne çıkıyor. Ege Bölgesi’nde deri ve deri mamulleri ihracatındaki ilk 5 ülke Almanya yüzde 6 artışla 20 milyon dolar, Hollanda yüzde 32 artışla 13 milyon dolar, Birleşik Krallık yüzde 32 ve ABD yüzde 13 artışla 11 milyon dolar, İtalya yüzde 64 yükselişle 10 milyon dolarla yer alıyor.

1990’lı yıllarda doğu blokunun dağılmasıyla ortaya çıkan yoğun bavul ticareti sektörde gelişmenin itici gücü olmuştur. Dış talep kaynaklı bu ticaret sektörde büyük yatırımların yapılmasına yol açmış ve böylece sektörde önemli bir üretim kapasitesine ulaşılmıştır. Özellikle Rusya’nın her kalitedeki deri ürünlerine olan yüksek talebi ve büyük kâr marjı, yoğun rekabetin olduğu Batı Avrupa ve diğer pazarların ihmal edilmesine ve sonuçta bu ülkeye aşırı bağımlı bir üretim yapısının oluşmasına neden olmuştur. Ancak, 1997 yılı Asya krizinde kısmen zarar gören sektör, asıl 1998 yılında Rusya’da çıkan ekonomik kriz nedeniyle ciddi zarar görmüş ve sektör küçülme sürecine girmiştir. İşte temelleri bu dönemde atılan deri sektöründe yüzde 149 faaliyet kar artışı ile 2022 finansal hedeflerine 9 ayda ulaşmayı başardı.